واقعیت مجازی
مفهوم واقعیت مجازی (Virtual Reality یا VR) به معنای شبیه سازی یک دنیای جدا از واقعیت که به کاربر اجازه می دهد وارد فضایی متفاوت از محیط اطراف خود شده. و به تجربهی دلخواه بپردازد؛ این تجربه میتواند سرگرم کننده و مفرح باشد، علمی و آموزشی، درمانی و خدماتی و…
کاربر برای ورود به عالم واقعیت مجازی سر خود را درون یک محفظه یا هدست قرار می دهد وبا کمک لنزهای مخصوصی که مقابل چشمانش قرار گرفته، به دنیای جدید وارد شود؛ دنیایی که میتواند یک بازی ویدیویی باشد، تجربهای سینمایی، گشتوگذاری مجازی درون یک موزه یا حتی عمل جراحی.
هرچند واقعیت مجازی انواع مختلفی دارد ولی در متداولترین حالت آن، می توان با حرکت سر به تماشای زوایای مختلف اثر مورد نظر پرداخت و همین قضیه باعث می شود حس حضور در یک دنیای دیگر به خوبی به کاربر منتقل شده و او را از فضای اطراف جدا کند؛
حسی که هرچقدر کیفیت هدست و تکنولوژی های مرتبط با آن و البته سختافزار مورد استفاده همراه هدست بالاتر باشد، به شکل بهتر و کامل تری منتقل می شود .
عناصر مهم در واقعیت مجازی
- باورپذیری: کاربر باید حس کند که واقعا در جهان مجازی قرار گرفته است. و این باور را حفظ کند، وگرنه توهم جهان مجازی از بین خواهد رفت.
- تعاملی بودن: هنگامی که کاربر در این جهان حرکت میکند، این جهان هم حرکت کند.
- کامپیوتری بودن: فقط ماشینهای پیشرفته با قابلیتهای گرافیکی کامپیوتری به قدر کافی سریع هستند تا بتوانند جهان هایی باورپذیر و تعاملی ایجاد کنند که وقتی در آنها حرکت میکنیم، در زمان واقعی تغییر کنند.
- کاوشپذیری: یک جهان ویآر باید به قدر کافی بزرگ و پر جزئیات باشد تا بتوانید در آن کاوش کنید. هر چقدر که یک نقاشی واقع گرایانه باشد، باز هم فقط یک صحنه را از یک نقطهنگاه نشان میدهد، اما واقعیت مجازی این نقطه کور را پوشش می دهد.
- شناور بودن: برای باور پذیری لازم است که هم بدن و هم ذهن کاربر را درگیر شود. ممکن است کاربر یک بازی شبیه سازی پرواز در کامپیوتر خود انجام دهد و برای ساعتها خودش را در آن گم کند .اما از ویژگی های کلیدی وی ار این است. که در آن نیروهای مختلف را روی بدن احساس شود و در آن شناور باقی بماند.
انواع واقعیت مجازی
کاملا شناور (Fully immersive)
معمولا برای این تجربه لازم است از نمایشگرهایی که روی سر قرار میگیرند (HMD). یا عینکهای ویآر استفاده کنیم، و دستکشهای دارای حسگر بپوشیم.
برای داشتن یک تجربه ویآر کامل حداقل به سه چیز نیاز داریم:
- یک جهان مجازی بزرگ و پر از جزئیات.
- یک کامپیوتر قوی که تجربه را امکانپذیر کرده و فضا را مطابق با زمان واقعی حرکت بدهد.
- سخت افزاری که به کامپیوتر متصل شده. و ما را در جهان مجازی آن شناور کند.
غیر شناور (Non-immersive)
یک بازی شبیهساز پرواز با واقعگرایی بالا در یک کامپیوتر خانگی میتواند به عنوان یک واقعیت مجازی غیر شناور شناخته شود. به خصوص اگر از صفحه نمایش عریض، هدفون یا صدای محیطی، و دستههای کنترل واقعگرایانه استفاده کند.
همه کاربران واقعیت مجازی به شناور شدن در این فضا نیاز ندارند و ممکن است بعضی از افراد از این تکنولوژی بدون فضای شناور استفاده کنند. بیشتر افراد چنین تصویری را نوعی ویآر در نظر میگیرند بدون آنکه نیازی به شناور شدن در آن وجود داشته باشد.
مشارکتی (Collaborative)
دربازیهای «جهان مجازی» مثل سِکِند لایف (Second Life) یا ماینکرفت (Minecraft) اگر چه این بازیها چهار معیار و ویژگی اول (باورپذیری، تعاملی بودن، کامپیوتری بودن، و کاوشپذیری) را دارا هستند.
اما افراد را به تمامی شناور نمیکنند. اما آنها چیزی ارائه میدهند. که تکنولوژی بسیار پیشرفته واقعیت مجازی (VR). آن را ارائه نمیدهد. ایده به اشتراک گذاشتن یک تجربه در جهان مجازی با افراد دیگر. که معمولا در زمان واقعی یا چیزی شبیه این اتفاق میافتد.
به نظر میرسد که همکاری و به اشتراک گذاشتن در آینده تبدیل به ویژگیهای مهم VR. شوند.
وبمحور
در دهههای ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰. وی ار یکی از پر رشد ترین تکنولوژیها محسوب میشد، اما رشد بسیار سریع شبکه جهانی اینترنت باعث به سایه رفتن آن شد.
اگر چه دانشمندان کامپیوتر راههای جدیدی برای تجربه جهان مجازی از طریق اینترنت ایجاد کردند.
اما مردم عادی بیشتر دلبسته راه هایی بودند که اینترنت برای تجربه واقعیت واقعی به آنها ارائه میداد. امروزه با علاقمندی شبکه های اجتماعی به تکنولوژی وی آر، می توان آینده آن هم زمان وب محور و همکاری گرانه در نظر گرفت.
کاربرد واقعیت مجازی در حوزه های مختلف
واقعیت مجازی در آموزش
از واقعیت مجازی می توان در آموزش مشاغل سخت. و خطرناک استفاده کرد. به طوری که به شکلی امن و بیخطر یک سفر تمرینی به فضا داشت یا یک هواپیما را فرودآورد . با یک چتر نجات از هواپیما پرید یا یک جراحی مغز انجام داد. تمام این تمرینها از طریقی قابل انجام است . قدیمیترین کاربردهای ویآر. شاید در همین شبیهسازی پرواز باشد.
واقعیت مجازی در پزشکی
علاوه بر کاربرد آموزشی واقعیت مجازی در یادگیری مهارتهای جراحی،. این تکنولوژی امکاناتی برای پزشکی از راه دور نیز ارائه میدهد.
یکی از پیشرفتهای این رویکرد میتواند هنگامی باشد که یک جراح از فاصله دور عملیات جراحی را انجام میدهد و یک ربات این عملیات را اجرایی میکند.
به علاوه، این تکنولوژی برای درمان انواع مختلف مشکلات روانی، مانند شیزوفرنی.، ترس از فضای باز، و درد فانتوم مورد آزمایش قرار گرفته است.
این کاربرد هنوز روزهای اولیه خود را سپری میکند اما از آنجا که ویآر قابلیت درگیر کردن. ذهن و روان افراد را دارد، احتمال موفقیت در این زمینه نیز بسیار بالا است.
واقعیت مجازی در رشته برق
یکی دیگر از رشته های به نسبت خطرناک که واقعیت مجازی می تواند. در آن نقش ایفا کند. رشته برق است امروزه شبیه سازهای آزمایشگاه های برق با استفاده از این تکنولوژی ساخته شده. و برای امور آموزشی و ابداعی مورد استفاده قرار می گیرند.
به این ترتیب دانشجویان می توانند با بهکارگیری واقعیت مجازی در صنعت برق در فضایی کاملا امن مدارهای الکتریکی شان را ایجاد کرده و کارکرد آنها را بررسی کنند.
واقعیت مجازی و ویدیو مارکتینگ
ویدئو مارکتینگ می تواند با واقعیت مجازی ادغام شده و خیلی از کسب و کار ها محصولات. خود را به صورت ویدئوی وی ار ارائه دهند .تا مشتریان درک بهتر و راحت تری از آن ها داشته باشند.
